Κορινθίας, νομός

Διοικητική διαίρεση (2.289 τ. χλμ., 154.624 κάτ.) της περιφέρειας Πελοποννήσου. Ο ν.Κ. εκτείνεται στη βορειανατολική Πελοπόννησο και καταλαμβάνει μικρό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας. Συνορεύει Δ με τον νομό Αχαΐας, Ν με τους νομούς Αρκαδίας και Αργολίδος, Α με τον νομό Αττικής, ενώ ένα τμήμα του βρέχεται από τον Σαρωνικό κόλπο. Στα Β βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Κόρινθος. Διοικητική διαίρεση. Σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση που εισήγαγε το σχέδιο Καποδίστριας, ο ν.Κ. διαιρείται σε 15 δήμους: Κορινθίων, Αγίων Θεοδώρων, Άσσου-Λεχαίου, Βέλου, Βόχας, Ευρωστίνης, Λουτρακίου-Περαχώρας, Νεμέας, Ξυλοκάστρου, Σαρωνικού, Σικυωνίων, Σολυγείας, Στυμφαλίας, Τενέας και Φενεού. Γεωγραφικά στοιχεία και κλίμα. Το έδαφος του ν.Κ. χωρίζεται σε δύο διαφορετικές περιοχές: την ορεινή, που είναι και η μεγαλύτερη (2.017 τ. χλμ. ορεινά και ημιορεινά) στο εσωτερικό, και την εύφορη πεδινή ζώνη (272 τ. χλμ.) κατά μήκος του Κορινθιακού κόλπου. Περισσότερο ορεινό είναι το δυτικό τμήμα του νομού, όπου δεσπόζει το όρος Ζήρια ή Κυλλήνη (2.376 μ.). Πρόκειται για το δεύτερο σε ύψος, μετά τον Ταΰγετο, βουνό της Πελοποννήσου, το οποίο, σε σχήμα πετάλου, δεσπόζει στη χαμηλή παραλιακή ζώνη. Στο έδαφος του ν.Κ. φτάνουν επίσης οι ανατολικές απολήξεις του όρους Χελμού (κορυφή Ντουρντουβάνα 2.109 μ., στα όρια με τον νομό Αχαΐας). Προεκτάσεις του Χελμού στα Ν αποτελούν και ο Σαϊτάς (1.814 μ.), στα όρια των νομών Αχαΐας, Αρκαδίας και ν.K., και ο Ολίγυρτος (κορυφή Σκίπιζα 1.935 μ.) στα όρια των νομών Αρκαδίας, Αργολίδας και ν.Κ. Μεταξύ Ζήριας, Αροανίων, Σαϊτά και Ολιγύρτου σχηματίζεται η λεκάνη του Φενεού και, ανατολικότερα, η λεκάνη και η λίμνη της Στυμφαλίας σε υψόμετρο 626 μ. Ανατολικότερα, στα σύνορα με τον νομό Αργολίδος, υψώνεται το Μεγαλοβούνι (1.273 μ.) και το Τρίκορφο (801 μ.) με τα ιστορικά Δερβενάκια ανάμεσά τους. Ακολουθούν διάφορες κορυφές μέχρι τον Σαρωνικό: Χαρβάτι (809 μ.), Τραπεζώνα (1.139 μ.), Πολίτης (821 μ.), ενώ στο τμήμα της Στερεάς που ανήκει στον ν.K. υψώνονται τα Γεράνεια, που δεσπόζουν στο Λουτράκι (κορυφή Πίντιζα 1.032 μ.). Η περιορισμένη πεδινή έκταση του νομού εκτείνεται κυρίως γύρω από την Κόρινθο, προεκτείνεται Α μετά τη διώρυγα, έως τους Αγίους Θεοδώρους και το Λουτράκι, και Δ έως το Κιάτο, πέρα από το οποίο συνεχίζεται η στενή παραλιακή ζώνη. Ο ν.Κ. δεν έχει αξιόλογους ποταμούς, αλλά μόνο μικρά υδάτινα ρεύματα, μάλλον χειμάρρους, που κατεβαίνουν από το ορεινό εσωτερικό στη χαμηλή παραλιακή ζώνη. Σημαντικότεροι από αυτούς είναι ο Τρικαλίτικος, που πηγάζει από τη Ζήρια και εκβάλλει κοντά στο Ξυλόκαστρο, ο Ασωπός, ο Ελισσών κ.ά. Η Στυμφαλία είναι η μοναδική λίμνη του νομού, αποτελεί υγροβιότοπο και είναι συνδεδεμένη με τη μυθολογία ως η λίμνη στην οποία ο Ηρακλής πραγματοποίησε έναν από τους άθλους του. Στο τμήμα της Στερεάς, στο δυτικό άκρο της απόληξης των Γερανείων, βρίσκεται η λίμνη Βουλιαγμένης ή Ηραίου, η οποία συνδέεται μέσω ενός μικρού ανοίγματος με τη θάλασσα. Το κλίμα του ν.Κ. είναι ξηρό, με ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Οι βροχοπτώσεις είναι μεγαλύτερες στο ορεινό δυτικό τμήμα (600 χιλιοστά), ελαττώνονται όμως στο ανατολικό (Κόρινθος, 405 χιλιοστά). Οικονομία. Αντίστοιχη προς τη μορφολογική διάκριση των δύο περιοχών του ν.Κ. είναι και η οικονομική. Στη στενή παραθαλάσσια ζώνη, όπου είναι πολύ ανεπτυγμένη και αποδοτική η γεωργία, βρίσκονται πολλές βιομηχανικές μονάδες και τουριστικές εγκαταστάσεις. Αντίθετη είναι η κατάσταση στο ορεινό τμήμα του νομού. Συνολικά, καλλιεργείται περίπου το 34% της επιφάνειας του νομού, από το οποίο οι αροτραίες καλλιέργειες καλύπτουν το 17% της καλλιεργούμενης επιφάνειας, η δενδροκαλλιέργεια το 36%, η αμπελοκαλλιέργεια το 22% και η κηπευτική γη το 3%. Από το σύνολο της καλλιεργούμενης επιφάνειας, περίπου περίπου το 32% αρδεύεται. Κύρια προϊόντα είναι η σταφίδα, κορινθιακή και σουλτανίνα, τα σταφύλια, τα βερίκοκα, το κρασί, τα εσπεριδοειδή, τα δημητριακά κ.ά. Επίσης, παράγονται κηπευτικά, μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, καπνός, όσπρια κ.ά., ενώ γίνεται και εκμετάλλευση του ρετσινιού των πεύκων. Η κτηνοτροφία είναι ανεπτυγμένη κυρίως στο νότιο τμήμα του νομού (εκτρέφονται κυρίως αιγοπρόβατα και πουλερικά), ενώ ανάπτυξη παρουσιάζει και η μελισσοκομία αλλά και οι ιχθυοκαλλιέργειες. Η ευνοϊκή γεωγραφική θέση του ν.Κ. όπως και η μεγάλη αγροτική παραγωγή είναι ορισμένοι από τους αποφασιστικούς παράγοντες που συντελούν στην εγκατάσταση μεγάλου αριθμού βιομηχανικών μονάδων στον νομό. Χάρη στους ίδιους παράγοντες, αλλά και στα ιαματικά νερά του Λουτρακίου και στις ακτές του Κορινθιακού, ο νομός είναι μία από τις πιο ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές της Ελλάδας. Ο ν.Κ. είναι ένας από τους 40 νομούς στους οποίους σημειώθηκε το 1999, αλλά και τα τρία προηγούμενα έτη, φυσική μείωση του πληθυσμού (γεννήσεις/1.000 κατοίκους: -1,6). Το μεγαλύτερο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού είναι εγκατεστημένο κυρίως στην παραθαλάσσια πεδινή ζώνη, όπου βρίσκονται και οι μεγαλύτεροι οικισμοί του νομού, όπως το Λουτράκι, το Κιάτο, οι Άγιοι Θεόδωροι, το Ξυλόκαστρο κ.ά. Η δίολκος των αρχαίων, με την οποία περνούσαν τα πλοία από τη μία ακτή στην άλλη. Φωτογραφία του ισθμού της Κορίνθου, από δορυφόρο της ΝΑΣΑ, τον Ιούνιο του 1996 (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov).